Tak, naczycielką byłam całe ostatnie 5 lat mojego życia. Bycie nauczycielem jest nie tylko pracą, jest równocześnie misją, którą ja przestałam czuć. Być może przez system edukacji. Gdyby nie to, że nauczanie samo w sobie to może 30% całej pracy- nauczycielem byłabym do tej pory. Przez 5 lat nie udało mi się zdobyć żadnego ze stopni awansu zawodowego (praca na umowę- zlecenie, wieczne zastępstwa) a gdy już byłam w trakcie stażu na nauczyciela kontraktowego, porzuciłam ten zawód już na zawsze. I jestem świadoma na 100% swojej decyzji. Zawód nauczyciela jest szlachetny, ale bardzo niedoceniany wśród uczniów oraz ich rodziców, wśród innych grup zawodowych oraz nie jest doceniany wyżej- przez ministerstwo oświaty.

Argumenty przemawiające za byciem nauczycielem:

  1. Największą zaletą bycia „belfrem” jest fakt, że ma on więcej urlopu, niż przeciętny pracownik. Często inne grupy zawodowe zarzucają nauczycielom, że ci nie dość, że mają wolne całe wakacje, to jeszcze do tego ferie zimowe i przerwy świąteczne oraz wszystkie weekendy.

    Źródło: demotywatory.pl

  2. Wypłata nauczyciela zawsze jest na czas i zawsze „z góry”, czyli wynagrodzenie zasadnicze możesz dostać na swoje konto już pierwszego dnia rozpoczęcia pracy. O wysokości pensji nauczyciela można dyskutować, ale post o tym napisałam już tutaj.
  3. Wymiar etatu nauczyciela to tylko 18h tygodniowo (tzw. pensum)– czyli miesięcznie daje nam to ok. 70h pracy w placówce publicznej. Etat nauczciela edukacji wczesnoszkolnej/ wychowania przedszkolnego wynosi 25h tygodniowo, nauczyciela świetlicy 26 h.
  4. Nauczyciel jest zawodem „chronionym”. Nauczyciel jest funkcjonariuszem publicznym, na takiej samej zasadzie jak policjant lub sędzia. Chroni go również karta nauczyciela.
  5. Nauczyciel ma umowę na czas nieokreślony już od stopnia nauczyciela kontraktowego, jeżeli znajdzie się dla niego wolny etat w szkole (ten stopień można uzyskać już po 9 miesiącach pracy, od września wchodzą zmiany- po 1. roku i 9 miesiącach)
  6. Jako nauczyciel pracujesz z poczuciem misji, że pracujesz z drugim człowiekiem- tylko trochę mniejszym od siebie. W dużym stopniu to od ciebie zależy, czy uczeń polubi przedmiot, którego nauczasz, czy nie. To ty możesz rozwinąć w tym uczniu pasję oraz chęć do nauki. To być może ty dostrzesz w uczniu problem, który jest niezauważony w domu. (Gdyby nie sugestie nauczycielek przedszkola, nie zdiagnozowanoby u mojego 4-letniego wówczas dziecka padaczki bezobjawowej).
  7. Urlop dla poratowania zdrowia– w żadnym innym zawodzie nie znajdziecie takiego przepisu, w którym po 7 latach pracy, możecie skorzystać z takiego przywileju. Co prawda od zeszłego roku przeznawanie takiego urlopu zostało obwarowane dodatkowymi przepisami, to jednak jeżeli poważnie zachorujesz- nikt nie będzie miał wątpliwości, że ci się taki urlop należy.
  8. Wypowiedzenie nauczucielowi umowy o pracę w publicznej pracówce jest praktycznie niemożliwe. Wyjątkiem jest zamknięcie szkoły lub jak teraz wygaszane gimnazja. Zwolnić nauczyciela można jedynie, gdy ten rażąco zaniedbuje swoje obowiązki. Musiałby przyjść do pracy pod wpływem alkoholu lub narkotyków.
  9. W szkołach istnieją tzw. „Fundusze świadczeń socjalnych„. Nauczyciel może dostać dodatkową pomoc finansową zależną od sytuacji losowej lub rodzinnej.
  10. Nauczyciel jest pracownikiem umysłowym, a co się z tym wiąże- powinien się rozwijać- część tego rozwoju może być finansowana z zasobów gminnych- finansowanie studiów magisterskich lub podyplomowych, finansowanie szkoleń lub potrzebnych kursów.

Przejdźmy zatem do wad zawodu nauczyciela, bo nie wszystko złoto, co się świeci. Zawód nauczyciela to nie tylko sam miód, lecz również wiele niesprzyjających warunków pracy na co dzień.

Minusy zawodu nauczyciela:

  1. Pomimo tego, że wypłata jest zawsze na czas i zawsze z góry- jest stanowczo za niska w porównianiu z ogromem wysiłku jaką nauczciel musi włożyć w swoją pracę na co dzień. Nauczyciel stażysta, który dopiero zatrudnił się w szkole, nie zarobi najniższej krajowej, a dlaczego? O tym dowiesz się z tego wpisu.
  2. Ogromna odpowiedzialność za uczniów. Do kogo pierwszego pójdziesz, jak dziecko w szkole rozbije głowę? Gdy na wycieczce zginie telefon dziecka, kto za tą sytuację będzie odpowiadał? Bójka w szkole, skradziony plecak, poparzenie, złamana noga- za te sytuacje odpowiedzialny będzie nauczyciel nawet jeżeli sytuacja ta nie będzie z jego winy. Gdy twoje dziecko nie zda ważnego egzaminu, pierwsze co powiesz, to to, że nauczyciel nie umie nauczyć.

    źródło: demotywatory.pl

  3. Stresowe sytuacje. Nauczyciel non stop narażony jest na stres. Pomińmy już tą odpowiedzialność, nauczyciel może być cały czas kontrolowany ze strony dyrekcji. Pamiętacie zapewne ze szkoły te wyśrobowane, doskonałe w każdym calu hospitacje zajęć? Potrzebne są one nauczycielowi do uzyskania wyższego stopnia awansu. Dziennik powinien być wypełniany na bieżąco zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zagrożenie ucznia oceną niedostateczną z przedmiotu to również stres dla nauczyciela- skończyły się czasy, gdy za słabe oceny odpowiadał jedynie uczeń. Wszelkie egzaminy, czy to po 3 klasie szkoły podstawowej, czy wyniki maturalne- za to wszystko odpowiada nauczyciel. Przewrażliwiony, rozgoryczony rodzic- to również sytuacja stresowa dla nauczyciela. Wszelkie skargi na belfra u dyrekcji też. Wyrobienie się z czasem, aby oddać wypełnioną dokumentacjąna czas = stres oraz najważniejsze! Prawie zapomniałam- tak prowadzić lekcje, aby uczeń był zadowolony, „naumiany”, przy tym zdążyć z realizacją podstawy programowej.
  4. Stosy dokumentacji przysłaniają całą misję bycia nauczycielem. Jeżeli nauczasz danego przedmiotu, jesteś wychowawcą oraz prowadzisz świetlicę- to już masz do wypełnienia 3 lub 4 dzienniki. Jeżeli prowadzisz dodatkowe zajęcia pozalekcyjne- to dostajesz również kolejny dziennik do wypełnienia plus zawsze na koniec roku sprawozdanie z bieżącej działalności. Dodajmy do tego wszystkie opinie o uczniach do poradni specjalistycznych, nieskończone sprawdzanie prac klasowych i kartkówek, wystawianie bieżących ocen zgodnie PZO- przedmiotowymi Zasadami Oceniania. No i do tego zmieniające się z roku na rok wytyczne ministrów edukacji, zmianiające się wymogi egzaminacyjne i podstawy programowe- to może ostudzić zapał każdego młodego i starszego stażem nauczyciela.
  5. Udział w radzie pedagogicznej– zmora każdego nauczyciela. Rada pedagogiczna trwa i trwa w nieskończoność. Główne poruszane tematy na radzie pedagogicznej to postępy uczniów, wiecznie zmieniające się przepisy prawa, zmiany w systemie edukacji. Zmiany w karcie nauczyciela. Szkolenia rady pedagogicznej. Czytanie swoich sprawozdań i słuchanie sprawozdań innych nauczycieli. Planowanie wydarzeń szkolnych i monitorowanie podstawy programowej każdego z przedmiotów.
  6. Głośne warunki pracy. Nie oszukujmy się, nawet w małej szkole na przerwie jest głośno. Często na lekcji prowadzonej nowoczesnymi metodami jest głośno. Minęły czasy, w których uczeń na lekcji nie mógł się odezwać i był cicho. Głośno jest na wycieczce i głośno jest podczas przedstawień szkolnych.
  7. Ciągłe zagrożenia chorobami. Skąd dzieci przynoszą pierwszy kaszel i katar? Zazwyczaj ze szkoły lub przedszkola. A naczyciel nie jest niezastąpiony. Też czasem zachoruje. Tylko on musi co dzień obcować z zarazkami i bakteriami anginy, grypy, ospy. Czasem trafią się też wszy. Choroby układu oddechowego są nauczycielowi bardzo znane- zapalenie gardła, krtani, czy płuc. Pamiętam jak po pierwszym tygodniu pracy, nie mogłam wstać z łóżka z 40-stopniową gorączką, miesiąc później straciłam głos, a za jakiś czas przeszłam jelitówkę. Dzieciom choroby również do domu przyniosłam nie raz.
  8. Rozwój nauczyciela. Aby móc dostąpić zaszczytu awansu zawodowego, nauczyciel musi się ciągle i ciągle rozwijać i udowadniać to na każdym kroku. W zaletach pracy nauczyciela napisałam, że rozwój ten jest często finansowany. Tak to prawda. Jedynie z zastrzeżeniem, że ten rozwój jest ci do pracy potrzebny. Będziesz miał/a finansowane studia podyplomowe, o ile potrzebny jest w szkole nauczyciel geografii. Tak, wtedy studia z nauczania geografii masz finansowane. Lecz nikogo nie będzie interesowało finansowanie ci studiów artystycznych, gdy jest to np szkole nieopłacalne. Nikt również nie pisze o tym, że finansowanie rozwoju osobistego trzeba „odpracować” w postaci dodatkowych zajęć pozalekcyjnych lub kółek zainteresowań. Ale jeżeli marzy ci się kurs księgowego, kurs animatora czasu wolnego, kurs dowolnej metody np Montesorii- w publicznej placówce zapomnij o tym! Chyba, że pracujesz w przedszkolu Montesorri i szkolenie takie jest ci niezbędne. Czyli nie dość, że wypłatę masz marną, to jeszcze rozwijasz się finansując to ze swoich pieniędzy lub pieniędzy męża/ żony. No i rozwijać się musisz, bo kto słyszy dziś o nauczycielu, który nie myśli o rozwoju osobistym. Gatunek wymarły. Wszelkie książki, poradniki również kupujesz ze swojego wynagrodzenia.
  9. Nauczyciel finansuje szkołę. Jakież było moje zdziwienie, gdy dowiedziałam się, że przysługują mi dwie ryzy papieru na cały rok szkolny. I jeszcze do tego wykorzystał je nauczyciel poprzednik (przyszłam na zastępstwo w II semestrze). Ksero często jest zajęte lub zepsute. A kiedy jest wolne, ty masz akurat dyżur i nie masz szans skopiować potrzebnych materiałów uczniom. Co wtedy robisz? Kserujesz, drukujesz w domu. Kupujesz ryzę papieru, toner, długopisy- ile cię ta przyjemność kosztuje? Nie skłamię, jak napiszę, że nie mniej, niż 100 zł miesięcznie. Jeżeli chcesz zrobić interesujące zajęcia kupujesz za swoje pieniądze brystole, bo w szkole dostaniesz może szary papier do dyspozycji. Kupowanie kredek lub mazaków na zajęcia również jest normalne w pracy nauczyciela- to w razie, gdyby uczniowie na zajęcia nie byli przygotowani lub wtedy, gdy akurat tobie zaświeci pomysł na super lekcję dwa dni wcześniej.
  10. Brak czasu wolnego/ brak czasu dla rodziny.  Jeżeli połączyć wszelkie argumenty przeciwko pracy nauczyciela i ten ostatni- to tak- ten ostatni wygrywa i przebija wszystko. Spędzasz swój wolny czas na radzie pedagogicznej lub wycieczce albo innym interesującym wydarzeniu- np. na dyskotece szkolnej. Rozwijasz się/ doskonalisz/ doszkalasz się w swoim czasie wolnym- czyli weekendami, które przecież masz „wolne”! Do tego sam za to płacisz! Dodatkowo ważną dokumentację również piszesz wieczorami albo zawalając noce, czy weekendy. Urlopu też w ciągu roku szkolnego nie weźmiesz, gdy jesteś przemęczony, bo urlop masz w wakacje. Nie możesz wziąć wolnego od tak- na zawołanie. No może poza zwolnieniem lekarskim oraz dwoma dniami na opiekę na dziecko.

A gdzie jesteś w tym wszystkim ty? Gdzie są w tym wszystkim twoje dzieci? – Nie teraz żabciu, bo piszę sprawozdanie. – Nie teraz kochanie, bo pracuję- przygotowuję się na jutro do pracy. Z pracy nauczczyciela pamiętam te wieczne przygotowywanie się do zajęć i niespanie po nocach. Nawet satysfakcja w postaci zadowolenia uczniów z lekcji mi tego nie wynagradzała, ponieważ moja rodzina na tym cierpiała.

Gdy rezygnowałam z pracy w szkole, dyrektorka powiedziała mi jedno zdanie:

„Ty nie jesteś nauczycielem z krwi i kości”

Prawdziwy nauczyciel pracuje pomimo wszystko.

A ja chciałam tylko uratować moje relacje z dziećmi, ponieważ swoich dzieci nie widziałam całymi dniami. Ja większość czasu w ciągu dnia spędzałam z obcymi dziećmi w szkole. Ja większość czasu w domu pracowałam dla innych dzieci, nie swoich. Praca nauczyciela to prawdziwe poświęcenie i zawsze będę nauczycieli podziwać, pomimo tego, że nie zasilam dziś ich grona.

I jeszcze jedno, ja nie chciałam i nie chcę już nigdy przynosić pracy do domu. A praca w szkole z tymi piorytetami się kłóci. Dziś pracując w restauracji, pracując fizycznie, czuję spokój psychiczny, że wracam do domu i nie muszę nic. Nie muszę przygotowywać się do pracy, nie muszę myśleć o tej pracy, drukować sterty papierów, nie muszę zadowalać każdego dookoła, bo taka jest nauczyciela rola- aby i dziecko i rodzic i dyrektor był zadowolony. Ja z tego błędnego koła się wymiksowałam i nie chcę więcej. Być może szybko wypaliłam się zawodowo. Być może chciałam za dużo… Być może byłam za ambitna do tej pracy. Ale wieczna frustracja i niedocenianie zawodu nauczciela z każdej strony wygrały. Wygrały z czasem, który chcę po pracy poświęcić wyłącznie swoim prywatnym sprawom i swojej rodzinie. A jak będę chciała się dokształcić/ doszkolić zrobię to we własnym zakresie, nie po to, aby kolekcjonować kolejny bezwartościowy papier.

Oraz jeszcze jeden ważny powód– dziś zarabiam tyle, co nauczyciel z najwyższym stopniem awansu w szkole. Tylko ja mogę liczyć na podwyżkę w związku z podpisaniem, co jakiś czas nowej umowy o pracę. A nauczyciel z najwyższym stopniem awansu pracuje już do końca swojej kariery zawodowej za te same pieniądze. No chyba, że dorobi korepetycjami, ale kolejny raz robi to w cennym czasie wolnym dla swojej własnej rodziny.

A jakie wy macie zdanie o pracy nauczyciela?

Czy praca nauczyciela ma więcej zalet, czy wad? 

Zapraszam do dyskusji w komentarzach!